“Bir gün bir kitap okudum ve bütün hayatım değişti.” Orhan Pamuk’un bu sözleri bibliyoterapinin en güzel özetidir. Peki nedir bu bibliyoterapi?
Bibliyoterapi doğru zamanda doğru kişi ve doğru kitabı bir araya getirmektir. Böylelikle kitapla okuyucu arasında değişimi tetikleyecek, dinamik bir süreç başlamış olur. Temel çalışma prensibi, okuyucunun bibliyoterapi sayesinde yaşadığı sorunun sadece kendisinde olmadığı ve başka insanların da benzer sorunlar yaşamış ya da yaşamakta olduğu gerçeğiyle karşılaşmasıdır. Benzer sıkıntıları yaşamış olan karakterlerin olduğu kitap doğru zamanda okunduğunda kişi bu karakterlerle özdeşim kurarak sorununa başka açılardan bakma şansı elde etmiş olur.
Bibliyoterapi süreci 3 aşamada gerçekleşir; (1) Özdeşim ve yansıtma, (2) Arınma( katarsis), (3) içgörü ve bütünleşme. İlk evrede kişi kitaptaki olay örgüsü karakterler ve kendi yaşamı arasındaki benzerlik ve farklılıkları keşfeder. Bu durum kendi sorunlarıyla yüzleşmesi ve sorun çözümüyle ilgili farklı bakış açıları edinmesine yardımcı olur. İkinci evrede kişi duygularını ifade etmesi sonucu katarsis denilen duygusal boşalımı yaşar. Üçüncü evre ise sorunların kabullenilip nedenlerin ve alternatif çözümlerin tespit edilmeye çalışıldığı evredir. Kişi bu evrede bütüncül bakış açısı ve içgörü geliştirir.
Bibliyoterapi kitapların geleneksel terapötik yaklaşıma benzer şekilde stratejilerin belirlenmesini sağlaması ve yol göstermesi açısından ruh sağlığı uzmanı ile yürütülen danışmanlık ilişkisine benzemektedir. Danışan da yine benzer şekilde kitabın yol göstericiliğinden faydalanarak içgörü geliştirir, bilişleri hakkında ve olumsuz duyguları farkındalık sağlayarak çözüm yolları bulur ve bunları günlük yaşamda kullanmak adına cesaret kazanır (Campbell ve Smith, 2003). Bibliyoterapinin tek başına kullanımının yanı sıra diğer terapi yöntemleriyle beraber kullanımında da bireyin iyileşmesinde etkili olduğu bulunmuştur (Campbell ve Smith, 2003).